Regelmatig spreek ik mensen die mij, enigszins verontwaardigd, vragen hoe het toch kan dat hun ex-partner alimentatie van hen vraagt, terwijl zij bij de scheiding net hadden afgesproken dat niet te zullen doen. Even verontwaardigd zijn mensen die een brief ontvangen van de gemeente die aan hun ex-partner een uitkering verstrekt. De gemeente vraagt daarin om financiële gegevens op te sturen zodat ze een alimentatieberekening kunnen maken. De vraag die ik dan meestal krijg is: “Mag dit zomaar?”.

Het antwoord op die vraag is ja. Dit doet zich voor in gevallen waarin de ex-partner een uitkering Participatiewet (een bijstandsuitkering) ontvangt. Deze uitkering is een laatste vangnet, waar slechts recht op bestaat als er geen andere inkomensbronnen meer kunnen zijn. De gedachte van de bijstand is dan ook dat iemand die in de bijstand zit, daar zo snel mogelijk weer uit moet komen. Iemand kan daarom ondersteuning krijgen in de vorm van bijvoorbeeld omscholing of training. Omdat de gemeente de bijstandsuitkering betaalt is de gemeente er alles aan gelegen om hun kosten zo laag mogelijk te houden. Dat betekent dat iemand die een bijstandsuitkering ontvangt verplicht is om eventuele inkomsten aan de gemeente te melden, zodat deze met de uitkering verrekend kunnen worden.

In verband daarmee heeft de gemeente ook het wettelijke recht om zogeheten bijstandsverhaal te plegen. Dat houdt in dat de gemeente mag nagaan of degene aan wie zij een bijstandsuitkering verstrekken wellicht recht heeft op kinder- of partneralimentatie. Als dat het geval is, mag de gemeente namens die persoon een verzoek tot vaststelling van alimentatie bij de rechtbank indienen. Ook mag de gemeente iemand verplichten om vaststelling van alimentatie bij de rechtbank in te dienen. Dat de ex-partners onderling wellicht hebben afgesproken dat zij elkaar over en weer geen alimentatie zullen betalen is daarbij niet relevant. Bij die onderlinge afspraak is de gemeente geen partij. Het bijstandsverhaal kan dus tot een wrange situatie leiden voor de alimentatieplichtige. Ondanks de gemaakte afspraken moet hij of zij toch alimentatie gaan betalen. Bovendien wordt de alimentatiegerechtigde partner geen cent beter van de betaalde alimentatie, omdat de gemeente deze zal verrekenen met de bijstandsuitkering.

Op het bijstandsverhaal zijn de gewone regels voor alimentatie van toepassing, zodat het wel kan lonen om een door de gemeente gemaakte berekening te laten controleren. Hiervoor, en voor andere vragen, kunt u terecht op ons gratis inloopspreekuur. Iedere maandag tussen 17:00 uur en 18:30 uur op ons kantoor.

Joost Suurmeijer

advocaat