Het lijkt heel eenvoudig. De politie en het Openbaar Ministerie doen onderzoek naar strafbare feiten. Als blijkt dat er aanleiding is om iemand als verdachte aan te merken is het vervolgens aan de onafhankelijke rechter om te oordelen of die verdachte ook de dader is en zo ja, wat voor straf er opgelegd moet worden.

Zo eenvoudig als het klinkt is het al een tijdje niet meer. De gedachte is dat er meer strafzaken afgehandeld moeten worden. En, als het even kan, ook nog goedkoop en snel. Sinds een aantal jaren bestaat de strafbeschikking. Met een strafbeschikking kan een officier van justitie, zonder dat de rechter daarin betrokken wordt, zelf een straf opleggen. De officier van justitie heeft dan op basis van een uiterst beperkte hoeveelheid gegevens (naar eigen zeggen) vastgesteld dat u een strafbaar feit heeft begaan. Hoe dit beoordeeld is blijkt niet uit de strafbeschikking. Veel mensen zullen denken dat “het wel zal kloppen” en zullen de boete betalen. Zij realiseren zich niet dat er daarmee een straf wordt opgelegd zonder dat zich daar ooit een rechter mee bemoeid heeft, en ook niet dat ze daarmee een aantekening op hun justitiële documentatie (in de volksmond: het strafblad) krijgen.

In dat verband is van belang dat de richtlijnen die het Openbaar Ministerie bij hun strafoplegging in de strafbeschikking gebruikt strenger zijn dan de richtlijnen die door de rechtbanken worden gebruikt. U bent bij de rechtbank dus vaak ook nog beter af.

Uit onderzoek (van het NRC, uit december 2018) blijkt dat in 2016 in vijftien procent van de onderzochte zaken de schuld van een verdachte niet adequaat werd vastgesteld. In 2017 was dat in zes procent van de gevallen. De conclusie is dus dat het altijd aan te raden is om na ontvangst van een strafbeschikking zo snel mogelijk actie te ondernemen. U kunt namelijk binnen veertien dagen verzet instellen tegen de strafbeschikking. Na het verzet zal de officier van justitie de strafbeschikking opnieuw beoordelen. Hij kan deze intrekken of wijzigen, of kan besluiten de zaak alsnog door de rechter te laten behandelen, die uiteindelijk een oordeel moet vellen. Precies op de manier zoals het eigenlijk zou moeten zijn.

Hebt u ook een strafbeschikking ontvangen? Of hebt u een andere juridische vraag? U bent van harte welkom op ons gratis inloopspreekuur op maandag van 17:00 uur tot 18:30 uur op ons kantoor aan de Hoofdkade 108 in Stadskanaal.

Joost Suurmeijer
advocaat